Jaarverslag 2023
Download PDF
Samen werken aan een mooie toekomst
Samen recycleren, beter voor ons allemaal
Onze nieuwe baseline geeft het al aan: batterijen recycleren is niet alleen beter voor de natuur, maar beter voor ons allemaal. Dankzij onze nationale campagne – met nieuw batterij-icoon – is het ons gelukt om de focus te leggen op alle batterijen, zichtbaar of niet-zichtbaar, want die willen we allemaal inzamelen en recycleren.
Inzamelresultaten om fier op te zijn
We zijn er dan ook trots op dat we in 2023 dankzij de inzet van iedereen 3.907 ton afgedankte batterijen hebben ingezameld: een verhoging van 5% ten opzichte van 2022. Ook de scholen deden massaal mee aan onze succesvolle campagnes, waarbij ze onder meer kans maakten op gerecycleerde zitbanken en speeltuigen, gemaakt van onze eigen afgedankte plastic inzameltonnen. Zo verduurzaamden we samen meer dan 100 speelplaatsen in België.
Bewustzijn creëren
Onze niet aflatende inzet heeft het bewustzijn rond batterij-inzameling vergroot. We zien dit ook bij de deelnemers aan ons systeem: op 10 jaar tijd is hun aantal verdrievoudigd, tot 4.868 deelnemers. Die stijging benadrukt trouwens ook hoe snel de batterijsector evolueert.
De Europese wetgeving
Dankzij ons efficiënte inzamelsysteem is België met een inzamelpercentage van 60,3% het land dat nu al het dichtst bij de Europese doelstelling van 2027 (63%) zit. We hebben er dan ook alle vertrouwen in dat we deze toekomstige inzameldoelstelling kunnen waarmaken. De Europese inzameldoelstelling voor 2030 van 73% is volgens Bebat echter niet realistisch. De berekeningswijze houdt namelijk geen rekening met de langere levensduur van de lithium-ion batterijen die nu massaal op de markt komen. Ook neemt men niet in beschouwing dat deze batterijen vaak ingebouwd zijn in apparaten en geëxporteerd of hergebruikt worden. Daarom ijvert Bebat met inzamelorganisaties in andere lidstaten voor een berekeningsmethode op basis van de echte (veel langere) levensduur van deze batterijen. Alleen zo is de Europese inzameldoelstelling een juiste weerspiegeling van een evoluerende batterijmarkt.
Klaar voor de toekomst
Omdat de inzamelkanalen voor li-ion batterijen erg kunnen verschillen van de traditionele, zullen we verder inzetten op innovatie en creativiteit, om in 2024 ook deze batterijen nog meer in te zamelen en te recycleren. Ook elders blijven we vernieuwen en pionierswerk leveren. Zo gaan we in de komende jaren batterijen sorteren met behulp van AI, voor optimale herkenning en recyclage van de belangrijke grondstoffen. We blijven onze slimme inzamelunits verbeteren en uitbreiden, en gaan midden 2024 live met onze nieuwe software, die inzamelpunten en deelnemers helpt om makkelijker met Bebat samen te werken.
We zijn heel trots op wat Bebat in 2023 gepresteerd heeft en kijken met vertrouwen naar de uitdagingen die de toekomst ons brengt.
Peter Coonen
Gedelegeerd Bestuurder
Yves Van Doren
Voorzitter Bestuursorgaan
Missie
Bij Bebat werken we aan een beter milieu door steeds meer afgedankte batterijen in te zamelen en ze steeds beter te recycleren.
Wij maken inzamelen en recycleren zo gemakkelijk, veilig en efficiënt mogelijk.
Wij stimuleren duurzaam gebruik, inzameling en recyclage door breed en duidelijk te communiceren.
Organisatie
Bebat is een vereniging zonder winstoogmerk (vzw), opgericht in 1995 door de producenten van batterijen en zorgt er voor dat bedrijven kunnen voldoen aan hun wettelijke aanvaardingsplicht.
Bebat geeft gebruikte batterijen een nieuw leven en behoort tot de wereldtop voor de inzameling van batterijen. In onze meer dan 24.000 inzamelpunten kunnen gebruikte batterijen gratis en gemakkelijk worden gedeponeerd. Bebat organiseert de ophaling, sortering en recyclage ervan.
Het bestuur van Bebat wordt gevormd door vertegenwoordigers van volgende bedrijven, organisaties en overheden:
Wat doet Bebat voor aangesloten bedrijven?
Rapporteren
Het registreren en rapporteren van het aantal op de markt gebrachte batterijen.
Inzamelnetwerk
Het organiseren en onderhouden van een landelijk dekkend netwerk.
Sensibiliseren
Consumenten sensibiliseren en preventieve acties ondernemen.
Inzameldoelstellingen
De wettelijke inzameldoelstellingen behalen.
Gewicht rapporteren
Het ingezamelde gewicht rapporteren.
Correct recycleren
De ingezamelde batterijen correct recycleren.
Recyclagerendementen
De wettelijke recyclagerendementen behalen en hierover rapporteren.
Deelnemers
Totaal aantal deelnemers
Aantal deelnemers met een jaarlijkse aangifte
Aantal deelnemers met een maandelijkse aangifte
Aantal deelnemers dat losse batterijen op de markt brengt
Aantal deelnemers dat enkel batterijen in een toestel op de markt brengt
Aantal deelnemers dat zowel batterijen los als in een toestel op de markt brengt
Audits
Bebat helpt aangesloten bedrijven om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen. We maken dit zo makkelijk mogelijk en zijn transparant in onze communicatie.
De audits zijn belangrijk om ervoor te zorgen dat alle aangesloten bedrijven op een eerlijke manier bijdragen aan het Bebat-systeem. Elk aangesloten bedrijf wordt minstens om de 3 jaar gecontroleerd.
Op de markt gebrachte batterijen
*Opmerking bij het gebruik van de figuren: de weergegeven cijfers worden soms tot op de eenheid afgerond. Hierdoor kunnen afwijkingen ontstaan tussen de weergegeven totalen en de som van de individuele cijfers.
Herlaadbaar versus niet-herlaadbaar
Draagbaar - Industrieel - Automotive
Ingebouwd versus vervangmarkt
*Opmerking bij het gebruik van de figuren: de weergegeven cijfers worden soms tot op de eenheid afgerond. Hierdoor kunnen afwijkingen ontstaan tussen de weergegeven totalen en de som van de individuele cijfers.
Conclusie
Het aantal op de markt gebrachte batterijen in 2023 bedroeg 268.591.166 eenheden. Dit is een stijging t.o.v. 2022 van 6.420.569 batterijen (+2%). Deze stijging wordt voornamelijk teweeggebracht door een stijging in lithium herlaadbaar (+36%), lood (+4%) en alkaline (+2%), maar wordt afgezwakt door een daling in nikkel-cadmium (-16%), zinkkool (-14%) en nikkelhydride (-9%).
In 2023 werd 60.406 ton batterijen op de markt gebracht. Het totale op de markt gebrachte gewicht is in 2023 met 587 ton gestegen ten opzichte van 2022. Dit komt overeen met een stijging van 1%. Deze stijging is het resultaat van de stijging in de verkoop van algemeen herlaadbare en primaire batterijen.
Binnen de niet herlaadbare batterijen, dalen de zinkkool- (-16%) en de zilver-oxidebatterijen (-7%). De alkaline-, zinklucht- en primaire lithiumbatterijen stijgen respectievelijk met 6%, 82% en 8%. Bij de algemeen herlaadbare batterijen ziet men een stijging van het gewicht van nikkel-cadmium (+497%), nikkel-metaalhydride (+178%), lithium herlaadbare (+2%) en loodbatterijen (+6%).
Een daling vond plaats in het gewicht van de op de markt gebrachte Propulsion Car batterijen (-48%) t.o.v. 2022. Ten slotte vond er ook een daling van 10% plaats in het gewicht van de op de markt gebrachte fietsbatterijen en van 24% in het gewicht van de op de markt gebrachte ESS batterijen.
Het gewicht van de op de markt gebrachte draagbare batterijen stijgt met 150 ton of met 2%. De grootste absolute stijgingen zijn terug te vinden bij alkalinebatterijen, de algemeen lithium herlaadbare, lood en lithium primaire batterijen.
Het gewicht van de industriële batterijen daalde met 1.114 ton of 4% t.o.v. 2022. Het gewicht van de automotive batterijen stijgt met 1.552 ton of 6% t.o.v. 2022.
Inzamelresultaten
*Opmerking bij het gebruik van de figuren: de weergegeven cijfers worden soms tot op de eenheid afgerond. Hierdoor kunnen afwijkingen ontstaan tussen de weergegeven totalen en de som van de individuele cijfers.
Totaal inzamelresultaat in gewicht (in ton)
Inzamelresultaat draagbare batterijen in gewicht (in ton)
Totaal inzamelresultaat per inzamelkanaal (in %)
*Opmerking bij het gebruik van de figuren: de weergegeven cijfers worden soms tot op de eenheid afgerond. Hierdoor kunnen afwijkingen ontstaan tussen de weergegeven totalen en de som van de individuele cijfers.
Totaal inzamelresultaat per inzamelkanaal (in %)
De ingezamelde hoeveelheid in België steeg in 2023 met 5% of 190 ton.
Dit is in hoofdzaak te wijten aan een verhoogde inzameling bij scholen. De stijging van 5% in 2023 voor alle gewesten samen en over de kanalen heen ligt in de lijn met de inspanningen en initiatieven die wij doorheen 2023 zijn blijven nemen om de inzamelcijfers te maximaliseren.
In Vlaanderen blijven bedrijven het belangrijkste inzamelkanaal (34%), gevolgd door recyclageparken (28%) en retail (19%). In Wallonië zijn ook vooral de bedrijven (34%), recyclageparken (28%) en scholen (17%) belangrijke inzamelaars in 2023. In Brussel zijn de voornaamste inzamelkanalen bedrijven (31%), retail (30%) en ontmantelcentra (18%).
Inzamelpercentage
60,3%
Inzamelpercentage 2023 België
60,3% is het inzamelpercentage dat Bebat behaalde in 2023 volgens de wettelijke berekeningsmethode in België. Het is echter zeker niet zo dat de overblijvende 39,7% van de batterijen in het milieu terechtkomt.
In 2023 stijgt het inzamelpercentage met 1,3% tot 60,3%. Dit komt voornamelijk door de stijging van het aantal ingezamelde draagbare batterijen met 186 ton. We merken wel op dat er de laatste jaren een sterke groei is geweest van de op de markt gebrachte lithium herlaadbare batterijen. Die hebben een veel langere levensduur dan de referentieperiode van 3 jaar, die wordt gebruikt voor de berekening van het inzamelpercentage. Bebat verwacht dat het gewicht van herlaadbare lithium batterijen in de komende jaren nog sterk zal blijven toenemen. Het is duidelijk dat de huidige berekeningsmethode van het inzamelcijfer niet meer voldoet en dat invoering van een berekeningsmethodologie voor het inzamelpercentage op basis van wat beschikbaar is voor inzameling, absoluut noodzakelijk is.
Met een inzamelpercentage van 60,3% voldoet Bebat ruimschoots aan de wettelijke doelstelling voor België en overtreft het de Europese doelstelling van 45% voor 2023. Dankzij deze resultaten blijft Bebat aan de top van de rangschikking, zowel in Europa als in de rest van de wereld.
>90%
Percentage inzamelefficiëntie
Omdat de wettelijke berekeningsmethode geen realistisch beeld geeft van de werkelijke inzamelefficiëntie, laat Bebat regelmatig onderzoek uitvoeren naar de aanwezigheid van batterijen in huishoudafval.
Meerdere studies tonen aan dat er per 100 kg huisvuil slechts 1 batterij wordt teruggevonden. Dit betekent dat Bebat meer dan 90% inzamelt van de batterijen die consumenten willen wegwerpen.
12.400.000
Aantal consumentenbewegingen
Toestellen worden steeds kleiner, daardoor worden batterijen steeds lichter en neemt het gemiddelde gewicht van de batterijen die Bebat inzamelt voortdurend af.
Om evenveel gewicht in te zamelen moeten consumenten meer batterijen inleveren en dus vaker een inzamelpunt bezoeken. In 2023 genereren we meer dan 12.400.000 consumentenbewegingen.
Recyclage
Sorteren en verwerken
Wat sorteren we en welke materialen kunnen we herwinnen?
Verwerkers
Herwonnen metalen
Wat kunnen we potentieel doen met de herwonnen materialen?
De Belg en batterijen
-
2 à 3 keer per jaar
brengt een Belg gemiddeld zijn batterijen binnen in een Bebat-inzamelpunt. 70% van de Belgen maakt gebruik van de doosjes die Bebat ter beschikking stelt.
-
131 batterijen
heeft een gemiddeld gezin in huis (58 losse batterijen, 73 in apparaten), waarvan er 30 leeg zijn.
-
87%
van de Belgen zegt zijn batterijen binnen te brengen in een Bebat-inzamelpunt. Gemiddeld gezien zouden de Belgen 65% van hun gebruikte batterijen stockeren en regelmatig binnenbrengen in een inzamelpunt.
-
23 batterijen (*)
koopt een Belg gemiddeld per jaar, dat is 527 gram (*). Daarvan zitten er 8 in een toestel, 15 stuks koopt hij los in de winkel aan.
(*) Enkel draagbare batterijen, industriële batterijen niet meegerekend.
-
97%
kent het Bebat-systeem.
-
91%
kent het merk Bebat, in 2010 was dit slechts 51%.
-
75%
beschouwt Bebat als een voorbeeld voor de milieusector.
Bronnen:
Declaraties op de markt gebrachte batterijen Bebat 2023
Wettelijke bevolking N.I.S. 01/01/2023
IVOX onderzoek 2022 Batterijen-onderzoek
Diverse huishoudafvalanalyses 2011-2021
